Uzmanlar, Kosova’da 9 Şubat’ta yapılan genel seçimin üzerinden 5 aydan uzun zaman geçmesine rağmen meclis başkanının seçilememesi ve dolayısıyla yeni hükümetin kurulamamasını değerlendirdi.
Kosova Meclisinde 15 Nisan’da başlayan Genel Kurul oturumu, meclis başkanının seçilememesi nedeniyle yönetmelik gereği 2 günde bir devam ediyor. Oturuma şu ana kadar 47 kez devam edildi.
9 Şubat’taki genel seçimden birinci çıkan Başbakan Albin Kurti’nin partisi Kendin Karar Al Hareketi (Vetevendosje), meclis başkanlığına Albulena Haxhiu’yu öneriyor ancak Haxhiu, başkan seçilebilmek için diğer siyasi partilerin desteğine sahip değil.
Diğer partiler, Vetevendosje’nin aday değişikliğine gitmesi durumunda destek vermeyi gözden geçirebileceklerini belirtirken Vetevendosje adayında ısrar ediyor.
Kosova Anayasa Mahkemesi, 26 Haziran’da açıkladığı kararda, 15 Nisan’da başlayan ve devam eden süren meclis oturumunun anayasaya uygun yürütülmediğini ve milletvekillerinin 30 gün içinde meclis başkanı ve yardımcılarını seçmesi gerektiğini bildirmişti.
“Yeniden seçilememe korkusuyla bazı milletvekilleri belirli tavizler vermeye hazır olabilir”
Meclisin çalışmalarını yakından takip eden Kosova Demokratik Enstitüsü (KDI) araştırmacısı Eugen Cakolli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Anayasa Mahkemesi tarafından verilen 30 günlük sürenin uygulanmaması halinde doğacak hukuki sonuçların ne olacağına dair hiçbir açıklama yapılmamasının dikkat çekici olduğunu söyledi.
Anayasa Mahkemesi tarafından gelecek günlerde ek bir açıklama yapılmadığı takdirde sürecin nasıl ilerleyeceğinin belirsiz olduğuna işaret eden Cakolli, “Bu noktada, siyasi partiler arasında uzlaşmayla meclisin oluşturulması ve ardından feshedilmesi veya sürenin aşılması halinde cumhurbaşkanı kararnamesiyle meclisin feshedilmesi gibi senaryoların her biri mümkün görünüyor.” dedi.
Mahkemenin verdiği süre azalırken tarafların belirli tavizler verebileceklerini dile getiren Cakolli, şunları ifade etti:
“Bu sürenin neredeyse son haftasına girilmiş durumda ve siyasi partiler halen bir uzlaşmaya varmış görünmüyor. Ancak en azından son günlerde kamuoyu baskısı ve yaklaşan olası seçimlerin yarattığı riskler nedeniyle çözüm arayışına daha sıcak bakan söylemler dolaşıma girdi. Çünkü yeni bir seçim, 120 milletvekilinin her birini yeniden bir sınavla karşı karşıya bırakacak. Bu nedenle yeniden seçilememe korkusuyla bazı milletvekilleri belirli tavizler vermeye hazır olabilir.”
“Seçimler çok iyi bir seçenek olurdu”
Siyaset bilimi profesörü Dritero Arifi de Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmesinden bu yana seçimlerin ardından kurumların bu denli uzun süre kurulamadan kalmasının daha önce hiç yaşanmadığını söyledi.
Arifi, bu durumun başlıca sorumlusunun ülkedeki diğer Arnavut partileriyle iletişim köprüsü kurmakta başarısız olan Vetevendosje olduğunu ifade etti.
Geride bırakılan 5 aylık süreçten kimsenin kazançlı çıkmadığını, herkesin kaybettiğini belirten Arifi, “Bence seçime gitmek şu an için tek seçenek. Cumhuriyete karşı gösterilen ihmalkarlık öyle derinleşti ki seçimler çok iyi bir seçenek olurdu. Elbette bütçe, siyasi parti ve vatandaşlara maliyet getirir. Bir bakıma tüm yük, vatandaşların nasıl oy kullanacağına, kime oy vereceğine bağlı olacak.” diye konuştu.
Arifi, siyasi partilerin birbirlerini, geleceği birlikte inşa edebilecek aktörler yerine daha çok düşman olarak gördüğünü belirterek şunları kaydetti:
“Partilerin işbirliği konusundaki isteksizliği bu ‘statüko’yu doğurdu ve bu durumun bir çözümü yok. Daha da kötüsü, bu sadece bir statüko değil, biz aslında geriye gidiyoruz çünkü ilerlemediğinizde geride kalırsınız. Eğer bu krizden çıkmak için önlem alınmazsa, anayasal ve hukuki olarak bilinmeyen sularda yüzmeye başlayacağız.”
Vetevendosje son olarak Haxhiu’nun başkan seçilememesi halinde ülkede 12 Ekim’de yapılacak yerel seçimlerle birlikte erken genel seçimin de yapılmasını desteklediklerini duyurmuştu.
Anayasa Mahkemesi tarafından verilen 30 günlük sürenin, krizin aşılması veya tıkanan süreçle ilgili en azından yeni bir adım atılması konusunda belirleyici olması bekleniyor.
Genel seçim sonuçları
9 Şubat’taki seçimin resmi sonuçlarına göre, 120 sandalyeli meclisteki 100 sandalyeden 48’ini Vetevendosje, 24’ünü Kosova Demokratik Partisi, 20’sini Kosova Demokratik Birliği, 8’ini AAK/NISMA kazanmış, çoğunluk olmayan topluluklara ayrılan 20 meclis sandalyesinin dağılımı ise Sırp Listesi 9, Kosova Demokratik Türk Partisi 2, IRDK 1, NDS 1, SPO 1, VAKAT 1, PLE 1, SDU 1, PAI 1, JGP 1, PREBK 1 şeklinde olmuştu.
Kosova’da yeni hükümet kurma süreci, meclis başkanı ve yardımcılarının seçilmesinin ardından başlayabilecek. Meclis Başkanının seçilmesi ve yeni hükümetin güvenoyu alabilmesi için 120 sandalyeli mecliste 61 üyenin desteği gerekiyor.
Turkish 
English