Yale Üniversitesi’nden astronom Pieter van Dokkum ve ekibi, evrenin derinliklerinde alışılmışın dışında bir yapı tespit etti: Sonsuzluk sembolüne benzeyen bir galaksi ve bu galaksinin tam merkezinde, yeni doğmuş bir süper kütleli kara delik.
“Sonsuzluk Galaksisi” olarak adlandırılan bu yapı, aslında kısa süre önce çarpışan iki disk galaksiden oluşuyor. Çarpışmanın ardından ortaya çıkan yapı, sonsuzluk simgesini andırıyor. Ancak bu yapıyı sıra dışı kılan yalnızca şekli değil.
Araştırmacılar, galaksinin merkezinde yer alan yoğun gaz bulutlarının içinde, devasa miktarda madde yutan bir süper kütleli kara delik gözlemlediklerini belirtti. Bu kara deliğin her iki galaksi çekirdeğinin dışında, sistemin tam ortasında bulunması ise bilim insanlarını şaşkına çevirdi.
“Bu, şimdiye kadar yeni doğmuş bir süper kütleli kara deliğin doğrudan gözlemlendiği ilk örnek olabilir,” diyen van Dokkum, “Elimizdeki en güçlü kanıt bu,” ifadelerini kullandı.
Webb, Keck ve Chandra teleskoplarından ortak gözlem
Keşif, NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu’nun yürüttüğü COSMOS-Web araştırması kapsamında elde edilen görüntüler sayesinde yapıldı. Ek olarak, W. M. Keck Gözlemevi, Chandra X-ışını Gözlemevi ve Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevi’ne ait arşiv verileri de kullanıldı.
Keşif sırasında, kara deliğin yaklaşık 1 milyon Güneş kütlesine sahip olduğu ve Dünya’nın kütlesinin 300 milyar katı olduğu hesaplandı.
Erken evrendeki kara delik gizemine ışık tutabilir
Bu gözlem, evrenin erken dönemlerinde nasıl bu kadar büyük kara deliklerin oluşabildiği yönündeki tartışmalara da önemli bir katkı sunuyor.
Bilinen iki ana teori şunlar:
“Hafif tohum” (light seeds) teorisi: Küçük kara deliklerin yıldızların çökmesiyle oluştuğunu, zamanla birleşerek süper kütleli hale geldiğini öne sürüyor. Ancak bu sürecin gerçekleşmesi için çok uzun bir zaman gerek.
“Ağır tohum” (heavy seeds) teorisi: Büyük gaz bulutlarının doğrudan çökerek dev kara deliklere dönüştüğünü savunuyor. Bu teori, Yale Üniversitesi’nden astrofizikçi Priyamvada Natarajan tarafından destekleniyor. Ancak genellikle bu gaz bulutları yıldızlara dönüşüyor ve kara delik oluşumuna ulaşamıyor.
Van Dokkum, Sonsuzluk Galaksisi’nin, olağanüstü yoğun gaz koşullarının doğrudan bir kara deliğe yol açabileceğine dair nadir bir örnek sunduğunu ifade etti.
“Burada iki disk galaksi çarpışmış, bu da yıldız halkaları oluşturmuş. Çarpışma sırasında gaz öyle şiddetli biçimde sıkışmış ki, bu sıkışma kara delik oluşumunu tetiklemiş olabilir,” dedi.
Araştırmalar sürecek
Araştırma ekibi, bu olağanüstü kara deliğin gerçekten yeni doğmuş bir süper kütleli kara delik olup olmadığını kesinleştirmek için daha fazla gözleme ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.
Ancak ilk bulgular, evrenin ilk zamanlarında kara deliklerin nasıl bu kadar kısa sürede büyüyebildiğine dair önemli ipuçları sunuyor. Sonsuzluk Galaksisi, bu gizemin çözülmesinde bir dönüm noktası olabilir.
English 
Turkish