Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) en zenginleri bile Avrupa’nın yoksullarından uzun yaşayamıyor. Yeni araştırma, ABD’deki sistemik sorunların zengin-fakir fark etmeksizin yaşam süresini kısalttığını ortaya koydu.
Yeni bir araştırma, Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa arasındaki ölüm oranlarında dikkat çekici bir fark olduğunu ortaya koydu. Şaşırtıcı bir şekilde, Amerika’nın en zengin kesimi bile Avrupa’nın en zenginlerinden daha erken ölüyor; hatta bazı durumlarda, Avrupa’daki en yoksul gruplardan bile daha kısa bir ömre sahip.
Zenginlik ömrü ne kadar uzatıyor?
Hem ABD’de hem de Avrupa’da, daha fazla paraya sahip olmanın ölüm riskini azalttığı ve dolayısıyla daha uzun bir yaşam sunduğu beklenen bir sonuç. İstatistiklere göre, zenginlik her iki bölgede de hayatta kalma şansını artırıyor. Ancak araştırmalar, ABD’de en zengin ve en yoksul kesimler arasındaki hayatta kalma oranlarındaki farkın, Avrupa’ya kıyasla çok daha büyük olduğunu gösteriyor.
Avrupa neden önde?
Araştırmayı gerçekleştiren uluslararası ekip, bu durumu Avrupa’daki insanların sağlık hizmetlerine ve sosyal refah sistemlerine daha kolay erişim sağlaması ve ABD’ye göre daha sağlam sosyal yapılara sahip olmasıyla açıklıyor.
Rhode Island’daki Brown Üniversitesi’nden sağlık ekonomisti Irene Papanicolas, “Bu bulgular, Amerika’daki en zenginlerin bile, ekonomik eşitsizlik, stres, kötü beslenme ya da çevresel tehlikeler gibi sistemik sorunlardan korunamadığını ve bunların düşük yaşam beklentisine yol açtığını açıkça ortaya koyuyor” diyor.
Sayılar ne diyor?
Araştırmacılar, 2010-2022 yılları arasında, 50-85 yaş arasındaki 73 bin 838 yetişkinin sağlık ve emeklilik kayıtlarını analiz etti. Hem ABD hem de Avrupa’daki katılımcılar, en zenginden en yoksula doğru dört gruba (çeyrekliklere) ayrıldı. Ekip, çalışma süresince her grubun ölüm olasılıklarını inceleyerek katılımcıların sağlık durumu ve yaşam beklentisi hakkında önemli ipuçları elde etti. Her çeyreklik için ABD ve Avrupa karşılaştırıldığında, Amerikalılar sürekli olarak daha kötü sonuçlar sergiledi.
Avrupa’da ölüm oranları bölgelere göre değişiklik gösterse de, Almanya, Fransa ve Hollanda gibi ülkelerde en yoksul gruplar bile, çalışma süresince ölen kişi sayısı açısından Amerika’nın en zenginlerinden daha iyi durumdaydı. Genel olarak, her iki bölgede de en zengin bireyler, en yoksullara kıyasla yüzde 40 daha az ölüm riskiyle karşılaştı. Ancak dört çeyreklik toplamda, kuzey ve batı Avrupa’daki ölüm oranları ABD’ye göre yüzde 40 daha düşüktü.
Brown Üniversitesi’nden sağlık ekonomisti Sara Machado, “Ülkenizin zenginlik dağılımında nerede durduğunuz ömrünüzü etkiliyor. Ayrıca, ülkenizdeki konumunuzun, başkalarının kendi ülkelerindeki konumuyla kıyaslandığında da önemli olduğu ortaya çıktı” diyor. Machado, “Sağlık sonuçlarını iyileştirmek sadece en savunmasız kesimler için değil, en üst çeyreklikteki zenginleri bile kapsayan bir mesele” diye ekliyor.
Zenginliğin sağlık üzerindeki faydaları uzun zamandır biliniyor: Daha yüksek gelir, daha iyi beslenme, daha konforlu yaşam koşulları ve üstün sağlık hizmetlerine erişim sağlıyor. Ancak bu bulgular, bölgeler ve gelir seviyeleri arasındaki eşitsizlikleri de gün yüzüne çıkarıyor.
Papanicolas, “Eğer ABD’de sağlığı iyileştirmek istiyorsak, bu farklara yol açan temel nedenleri – özellikle benzer sosyoekonomik gruplar arasında – daha iyi anlamalıyız ve bunların neden farklı ülkelerde farklı sağlık sonuçlarına dönüştüğünü çözmeliyiz” diyor.
Araştırma, New England Journal of Medicine’de yayımlandı.
